Eerste Stolpersteine geplaatst in Woerden

In Woerden zijn op 30 september 2021 de eerste zeven Stolpersteine, struikelstenen, gelegd als herinnering aan de tijdens de Tweede Wereldoorlog weggevoerde en meestal niet teruggekeerde Joden uit de gemeente. Het eerste steentje is gelegd bij het Klooster aan de Wilhelminaweg door de Woerdense burgemeester Victor Molkenboer in samenwerking met leerlingen van de Jan de Bakkerschool. Bekijk de video van Wijnand Brak over het leggen van de stenen.

In het klooster werd op zondag 2 augustus 1942 Fritz Rosenbaum door de Gestapo opgepakt. Hij was de eerste Joodse Woerdenaar die door de Duitsers werd weggehaald. De van oorsprong Joodse Rosenbaum was afkomstig uit het Duitse Witten en is in 1939 naar Nederland gevlucht. Hij had zich bekeerd tot het katholicisme en trad in dat jaar in in de Franciscaner orde. Als Broeder Wolfgang vestigde hij zich eind 1939 in het Woerdense klooster. Tijdens de ochtendmis op die augustusdag werd Rosenbaum uit het klooster weggehaald en via Westerbork naar Auschwitz vervoerd. Daar overleed hij op 27-jarige leeftijd op 30 september 1942. Precies 79 jaar later wordt hij met de eerste struikelsteen herdacht.

Wat zijn Stolpersteine?
Stolpersteine of Struikelstenen zijn een project van de Duitse kunstenaar Gunther Demnig (*1947). In 1997 legde hij in zijn woonplaats Keulen de eerste struikelsteen. Het zijn betonnen steentjes met een messing plaatje van tien bij tien centimeter die herinneren aan zowel omgekomen slachtoffers als mensen die het nationaalsocialisme voor of tijdens de Tweede Wereldoorlog (1933-1945) hebben overleefd. Dit kan de volgende groepen betreffen: Joden, Sinti, Roma, Jehovah’s Getuigen, homoseksuelen, verstandelijk of lichamelijk gehandicapten en prostituees.

Volgens de kunstenaar is het de bedoeling dat degenen die het steentje zien er figuurlijk over struikelen. Zij worden ineens geconfronteerd met de verschrikkingen van toen en daardoor aan het denken gezet.

Lezing prof. dr. Wout Ultee
Voorafgaand aan het leggen van de eerste steen hield professor Ultee een lezing over de geschiedenis van de Joden in Woerden. Eerder publiceerde hij hierover een boekje. Lucien Harthoorn vertelde over het ‘project’ Stolpersteine dat al geleid heeft tot circa 75.000 Stolpersteine in heel Europa.

Aansluitend werden de stenen gelegd bij